Автор: Иванова Елена Григорьевна
Должность: учитель начальных классов
Учебное заведение: МБОУ Сырдахская СОШ имени И.С. Портнягина
Населённый пункт: Республика Саха (Якутия), Усть-Алданский улус, с. Сырдах
Наименование материала: методическая разработка
Тема: викторина по родному языку
Раздел: начальное образование
1 вариант.
1.
Биирдэ
Кэскили
кытта
дьаарбайа
бардыбыт.
Айылӄа барахсан тупсубут курдук. Ньургуһун тоӊ буору
өрө
үтэн
тахсыбыт.
Хаар
ууллан,
уу
халдьыгырыы
устар.
Текискэ сэргэстэспит бүтэй дорӄооннору бэлиэтээ.
2. Бэриллибит тыллары сүһүөххэ арааран суруй.
Балыксыттар,
муӊхаһыт ,
ыанньыксытт арга,
отоннооччубут, дьэдьэннээччибит.
3. Тыллары сааһылаан, этиилэрдэ суруй.
1) буоллулар, тымныы, күннэр, кыһыӊӊы;
2) сибэккилэр, үүннүлэр, хонууга, ханнык өӊнөөх;
3) дьырылатара, күөрэгэй, чыычаах, тугун кэрэтэй.
4. Бу тыллары атыннык хайдах этэбит?
Кэлгий - …, Үрүӊ - …, Сырыс - …, Хоруйдаа - …, Суон - …
5. Этиилэри элбэх ахсааӊӊа уларыт.
Оӄо турар. Чыычаах ыллаата. Самолёт көтөр. Сибэкки
үүннэ.
2 вариант.
1. Бүлүү өрүс Өлүөнэӄэ түһэр. Ийэм бүгүн Дьокуускайга
көттө.
Дьулус
улааттаӄына,
летчик
буолуо.
Сүөдэр
Харачааһы аһатта.
Текискэ анал ааты булан бэлиэтээ.
2. Тыллар сүппүт сүһүөхтэрин бул.
чоо-/---/
мэк-/---/-гэ
ту-ру-/---/
куу-/---/-са
күө-рэ-/---/
ыа-/--- -йа
мох-со-/---/
а-лаа-/---
3. Тыллары сааһылаан этиитэ оӊор.
1) эмэ, кулунчук, турар, ийэтин.
2) сымыыт, ийэ, баттаабыт, куурусса.
3) суоттуур, Кэнчээри, дуоскаӄа, ахсаан.
4. Предметтэр уопсай ааттарын суруй. Эһэ, бөрө, саһыл,
тайах
-
….
Сон,
дьууппа,
үтүлүк
-
….
Ынах,
таба,
бараан - …. Талах, тиит, хатыӊ, бэс - …. Собо, мунду -
…. Оӄурсу, моркуоп, луук - ….
5. Этиини тэнит. Күн тыгар.
1 вариант.
1
. Тииӊ
кэлин
атахтарыгар
олорон
эрэн,
илин
атахтарынан
талах
сутукатын
имитэр.
Атахтара
олус
түргэнник
элэӊнииллэр.
Кулгаахтара
чэрэӊнэс
үлүгэр.
Кини,
төһө
да
үлэлии
олордор,
сэргэӄин
сүтэрбэт.
Текискэ этии тутаах чилиэннэрин бэлиэтээ.
2
. Атахтарыгар,
атахтарынан,
атахтара
д и э н
тылларга тыл олоӄун, сыһыарыытын бэлиэтээ.
3. Утары суолталаах тыллары бул.
Хорсун, түргэн, көнө, чугаһаа, боп, маӊан.
4 .
Б э р и л л и б и т
т ы л л а р ы
т ы л
ол о ӄ о
о ӊ о р о н ,
сыһыарыыларда эбэн, ситимнээх этиитэ оӊор.
Куобах. Булчут. Туһах.
5. Тыллар көппүт буукубаларын ситэрэн суруй.
дьэ…кир, ар…скы, түөрэ…кэй, ы…кый.
6. Анаграмманы таһаар:
ХАСПЫАПЫТ - …, РИПЭЭПЭ - …, ПЙУХРООТУП -
….
2 вариант
1. Мэник Бээчэ дьиэтигэр баран испит. Кини тыа иһигэр
киирбит.
Арай
маска
мэкчиргэ
олорор
эбит.
Бээчэ
бэргэһэтин
устан
мэкчиргэни
бырахпыт.
Сыыһан
кэбиспит. Мэкчиргэ көтөн бара турбут.
Текискэ этии тутаах чилиэннэрин бэлиэтээ.
2
. Тыа,
мэкчиргэ
диэн
тыллары
атыннык
хайдах
ааттыыбытый?
3. Маарыӊнаһар бүтэй дорӄооннору арааран, тыллары
суруй.
Аймал---ан
кырыы---а
иитим---и
---эһимиэн
4. Бэриллибит тыллары олоӄун, сыһыарыытын бэлиэтээ.
Т а б а һ ы т т а р г а ,
к ү н н э э х ,
к и н и г э ӄ э ,
ырыаһыттарбытыгар.
5. Утары суолталаах тыллары бул.
Бөӄө - …, тоӊ - …, тимир - …, ыраастаа - ….
6. Анаграмманы таһаар.
ЭЛИТӃЭ - …, СЫЛГА - …, СҮГЭ - ….
1 вариант
1 . Былыр
Күүкэйгэ
Хонтой
Бөӄө
диэн
тустан
да,
охсуһан
да
киһиэхэ
кыайтаран
көрбөтөх
улахан
күүстээх киһи олорон ааспыт. Кини күүстээӄэ элбэхтик
биллибит.
Текстэн сыһыарыы падежка турар аат тыллары уһул.
2. Саӊа чаастарын ый.
Тимир оһоӄу тигинэччи отуннулар.
Тимир сытарын булан ыллым.
3.
Тыллары
алфавит
бэрээдэгинэн
уһул,
саха
төрүт
дорӄоонун
буукубатын
бэлиэтээ: айанньыт,
быччыӊ,
дьабадьы, тууччах, халдьаайы, чаӄылӄан, кырдал.
4. Тэнийбэтэх этиини тэнитэн суруй. Этиӊнээх ардах.
5.
Бэриллибит
тыллартан
маарыннаһар
суолталаах
тыллары булан пааралаа.
Астын, бастыӊ, дьон, кыраһа, туйгун, норуот, сөбүлээ,
куттас, өйүө, кырпай, бэрт, хоргус, үчүгэй, ыһык.
6. Анаграмманы таһаар:
ХАСПЫАПЫТ - …, РИПЭЭПЭ - …, ПЙУХРООТУП -
….
2 вариант.
1 . Түөлбэ
түһүлгэ
илин
диэкки
өттүгэр
аан
дойду
иччитэ
Аан
Алахчын
хотуӊӊа
ойуулаах-мандардаах,
муостаах-ытарӄалаах, томторӄолоох, эриэн ситиинэн
симэммит аар баӄахха толору симэхтээх үүт маӊан
биэни баайбыттара.
Текстэн туттуу падежка турар аат тыллары уһул.
2.
Текси
этиигэ
арааран
уһул. Кымырдаӄас
аһылык
көрдөөн,
уйатыттан
олус
ыраах
тэйбитэ
кыратык
сылайа
быһыытыйбыта,
аччыктаабыта,
утаппыта
даӄаны ол эрээри уйатыгар кураанах төннөр санаата
суоӄа.
- бу текст ханнык көрүӊэй?
3.
Тыллары
алфавит
бэрээдэгинэн
уһул,
саха
төрүт
дорӄоонун
буукубатын
бэлиэтээ: айанньыт,
быччыӊ,
дьабадьы, тууччах, халдьаайы, чаӄылӄан, кырдал.
4. Тэнийбэтэх этиини тэнитэн суруй. Ылааӊы күн.
5. Бэриллибит тыллары атыннык хайдах ааттыыбытый?
Моӄотой-…, ыстаӊалаа-…, күөл-…, бороӊ-…, сиппий-…,
кырынаас-….
6. Анаграмманы таһаар.
ЭЛИТӃЭ - …, СЫЛГА - …, СҮГЭ - ….