1 кылааска тулалыыр эйгэ уруога

Тиэмэтэ: Тоҕо кустук араас өҥнөөҕүй?

Учуутал: Корякина Лариса Алексеевна

Ыытыллыбыт күнэ: алтынньы, 2016 сыл

Уруок хаамыыта:

1. Ситиһии түгэнэ:

- Билигин биҺиги таабырын таайсыахпыт (таайбыт оҕолорго араас

дьүҺүннээх кустук өӊнөрүн биэрэбин, ону ыйыыллар дуоскаҕа).

Таабырыннары таайтарыы.

1.

Ула5ата – уЬуна биллибэт улуу муора баар уЬу.

(Халлаан)

2.

Сарсыарда аайы корсор, киэЬэ атаарар баар уЬу.

(Кун)

3.

Куну-ыйы хаххалыыр хара баар уЬу. (Былыт)

4.

Куутэллэр-куутэллэр

да,

хайа

кун

кэллэрбин

эрэ

саЬарга бараллар. (Ардах)

5.

КиЬи

хара5ар

костубэт

да,

аан

дойдуну

тутан

турааччы баар уЬу. (Салгын)

6.

Хараӊаны сырдатар баар үҺү. (Ый)

7.

Быс да быс, быстыбат баар үҺү. (Уу)

–

Туохха

сыҺыаннаах

таабырыннары

таайдыбыт?

(айылҕа

көстүүтэ)

- Бу дьүҺүннэр туохха майгынныылларый? (кустук)

- Кустук диэн тугуй? Биhиги

кустугу хаhан, ханна көрөбүтүй?

(сайын, халлаанна)

- Тоҕо сайын эрэ көстөрүй? (ардах кэнниттэн)

2. Проблеманы туруоруу.

- Билигин кустугу көрүөххэ сөп дуо? То5о? (о5олор санааларын

истии)

- Тоҕо билигин көрбөппүтүй?

???

- Чэ эрэ, о5олор, биhиэхэ кустук хантан уоскуурун туhунан моккуор

та5ыста.

- Оччо5уна бүгүӊӊү уруокпутугар туох туhунан кэпсэтиэхпит дии

саныыгыт? (кустук хантан үөскүүрүн туhунан)

Билигин айыл5а костуулэрин уорэтэр наука кустук уоскээhинин

хайдах быhаарарын коруоххэ (слайд)

Кустук үөскээhинин биричиинэтэ күн сардаӊата уонна ардах эбит.

Күн

сардаӊата

салгын

курдат

ааhарыгар

ардах

хааппылатыгар

түбэстэ5инэ сарданабыт

араас өӊнөнөр эбит. Төһөнөн

ардах

хааппылата улахан да, соччонон кустук улахан буолар эбит.

3. Опыт (паранан үлэ)

- Билигин кылааска кустугу көрүөххутун баҕара5ыт дуо?

-

Мин

эҺиэхэ

призма

аҕаллым.

Бу

призма

биир

хаапыла

оруолун толорор (призманы күн уотугар чугаҺатабын).

- Тоҕо кустукпут көстүбэтэй? (күн суох)

- Күн оннугар фонаригынан тыктаран көрүөххэ.

- Тоҕо көстүбэтэй кустукпут? ( күн уота күүскэ тыгыахтаах)

-

Ол

аата

кустук

көстөрүгэр

биҺиэхэ

күн

уота

күүскэ

тыгыахтаах эбит.

3. Сынньалаӊ мүнүүтэ. Тарбах хамсаныыта «Ардах»

Чэ

эрэ,

о5олор,

билигин

эhиги

бэйэ5ит

кустук

өӊнөрүн

бэ р э эд э г и н э н

к ырааска лыаххыт,

ол

и н н и н э

к ы р ат ы к

тарбахтарбытын хамсата түһүөххэ.

4. Практическай үлэ. Кустук кырааскалатыы.

- Б а с т а к ы

ү ө Һ э э ӊ ӊ и

д ь ү Һ ү н

х а н н ы г ы й ?

И к к и с ?

…

(СааҺылаттарабын

дуоскаҕа

баар

дьүҺүннэрбин,

ону

тэӊэ

уруҺуйдаан иҺэллэр).

- Хас өӊнөөх буолла кустукпут? (7)

- Ханныктарый ?

Кустук 7 өӊнөөх, ол өӊнөрө барыта бэрээдэгинэн тураллар:

кыhыл, сырдык саарыл, ара5ас, от күөх, чаалай, халлаан күөх, хара

саарыл

Биир хааппылаттан 7 араас өӊүнэн тар5анар. – бу физика сокуона.

Ол өӊнөрө барыта бэрээдэгинэн тураллар: кыhыл, сырдык саарыл,

ара5ас, от күөх, чаалай, халлаан күөх, хара саарыл.

1) кыhыл

2) сырдык саарыл

3) ара5ас

4) от куох

5) чаалай

6) халлаан куох

7) хара саарыл

5. Рефлексия.

Бугунну уруокка туох сананы биллигит? Туохха уорэннигит?